Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada, Fransa, Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık başkanları ortak açıklama yaparak İsrail’e ve İsrail’in hukuki savunma hakkına desteklerini bir kez daha dile getirdiler.
ABD Başkanı Joe Biden, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak’ın imzaladığı ortak açıklamada, iki rehinenin serbest bırakılması memnuniyetle karşılandı ve derhal harekete geçildi. Diğer rehinelerin serbest bırakılması talep edildi. Açıklamada İsrail’den uluslararası hukuka saygı göstermesi istendi ve sivilleri korumaya davet edildi.
Beyaz Saray’ın internet sitesinde yer alan ortak açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Liderler İsrail’e ve İsrail’in kendisini terörizme karşı savunma hakkına desteklerini yinelediler ve sivillerin korunması da dahil olmak üzere uluslararası insan hukukuna saygı gösterilmesi çağrısında bulundular. Liderler iki rehinenin serbest bırakılmasını memnuniyetle karşıladılar ve geri kalanların derhal serbest bırakılması çağrısında bulundular.” Başkanlar, ilk insani yardım konvoylarının Gazze Şeridi’nde ihtiyaç sahibi Filistinlilere ulaşmasını memnuniyetle karşıladılar ve gıda, su, tıbbi malzeme ve insani ihtiyaçların karşılanması için gerekli diğer yardımlara sürekli ve güvenli erişimin sağlanması konusunda mutabakata vardılar. “Liderler, çatışmanın yayılmasını önlemek, Orta Doğu’da istikrarı korumak ve siyasi çözüm ve kalıcı barış için çalışmak için bölgedeki kilit ortaklarla da dahil olmak üzere yakın diplomatik uyumu sürdürme kararlılığındaydı.”
Gazze’deki insani durum giderek kötüleşiyor. Fotoğraf: Muhammed Abed/AFP
AB’de fikir birliği yok
İsrail-Hamas çatışmasına ilişkin ABD’nin de aralarında bulunduğu 6 ülke ortak açıklama yaparken, Avrupa Birliği’nde (AB) çatışmalara ilişkin ortak bir görüş henüz oluşmadı.
Alman haber ajansı DPAAB ülkeleri arasındaki görüş ayrılıklarının giderilemediğini, Pazartesi günü Lüksemburg’da yapılacak dışişleri bakanları toplantısı öncesinde diplomatlar arasında ciddi görüş ayrılıklarının yaşandığını belirtti.
Almanya ve Macaristan gibi ülkeler İsrail ordusunun karşı saldırısını meşru müdafaa olarak görürken, İspanya, İrlanda ve Belçika gibi ülkeler İsrail’in Hamas yönetimindeki Gazze Şeridi’ndeki eylemlerini eleştiriyor ve sivil mağdurlar nedeniyle insani ateşkes talep ediyor.
DPA’nın aktardığına göre üst düzey bir AB yetkilisi, “Tek ses olarak konuşmayı başaramazsak, ne kısa ne de uzun vadede bölgedeki gerilimin azaltılmasına katkıda bulunamayız.”
Tarafların kendi tutumlarında ısrar etmesi uzlaşmanın kolay olmayacağını gösteriyor.
İspanya gibi bir grup ülke, İsrail’e çok fazla desteğin AB’nin uluslararası hukukun savunucusu olarak güvenilirliğine zarar verebileceği konusunda uyarıda bulunurken, diğer grup ise İsrail’in yıkıcı saldırıları sonrasında caydırıcılığını yeniden tesis etmesinin varoluşsal önem taşıdığını söylüyor. Hamas’ın ve AB’nin, İsrail’in hukuki savunma hakkını güçlü ve kararlı bir şekilde desteklemesi gerektiğini savunuyor.
AB’nin çatışmalara ilişkin tutumunun Pazartesi günü yapılacak dışişleri bakanları toplantısında veya en geç hafta sonu yapılacak devlet ve hükümet başkanları zirvesinde netleşmesi bekleniyor.
AB nihayet geçen hafta ortak deklarasyon metni üzerinde anlaşmaya vardı. Metinde Hamas’ın ve onun İsrail çapındaki vahşi ve keyfi saldırılarının en güçlü sözlerle kınandığı belirtildi. Ancak İsrail’in savunma hakkını “uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuka uygun olarak” kullanması ve tüm sivillerin korunmasını sağlaması gerektiği de vurgulandı. Ancak aralarında İspanya Başbakanı Pedro Sánchez’in de bulunduğu liderlerin yakın zamanda dile getirdiği ateşkes davetinden bahsedilmedi.
dpa,Reuters,DW/TY,EC
